游虞山記

　　虞山去吳城才百里，屢欲游，未果。辛丑秋，將之江陰，舟行山下，望劍門入云際，未及登。丙午春，復如江陰，泊舟山麓，入吾谷，榜人詭云：“距劍門二十里。”仍未及登。

　　壬子正月八日，偕張子少弋、葉生中理往游，宿陶氏。明晨，天欲雨，客無意往，余已治筇屐，不能阻。自城北沿緣六七里，入破山寺，唐常建詠詩處，今潭名空心，取詩中意也。遂從破龍澗而上，山脈怒坼，赭石縱橫，神物爪角痕，時隱時露。相傳龍與神斗，龍不勝，破其山而去。說近荒惑，然有跡象，似可信。行四五里，層折而度，越巒嶺，躋蹬道，遂陟椒極。有土坯磈礧，疑古時冢，然無碑碣志誰某。升望海墩，東向凝睇。是時云光黯甚，迷漫一色，莫辨瀛海。頃之，雨至，山有古寺可駐足，得少休憩。雨歇，取徑而南，益露奇境：齦腭摩天，嶄絕中斷，兩崖相嵌，如關斯劈，如刃斯立，是為劍門。以劍州、大劍、小劍擬之，肖其形也。側足延，不忍舍去。遇山僧，更問名勝處。僧指南為太公石室；南而西為招真宮，為讀書臺；西北為拂水巖，水下奔如虹，頹風逆施，倒躍而上，上拂數(shù)十丈，又西有三杳石、石城、石門，山后有石洞通海，時潛海物，人莫能名。余識其言，欲問道往游，而云之飛浮浮，風之來冽冽，時雨飄灑，沾衣濕裘，而余與客難暫留矣。少霽，自山之面下，困憊而歸。自是春陰連旬，不能更游。

　　噫嘻！虞山近在百里，兩經(jīng)其下，為踐游屐。今之其地矣，又稍識面目，而幽邃窈窕，俱未探歷。心甚怏怏。然天下之境，涉而即得，得而輒盡者，始焉欣欣，繼焉索索，欲求余味，而了不可得，而得之甚艱，且得半而止者，轉使人有無窮之思也。嗚呼！豈獨尋山也哉！

　　yú shān qù wú chéng cái bǎi lǐ ，lǚ yù yóu ，wèi guǒ 。xīn chǒu qiū ，jiāng zhī jiāng yīn ，zhōu háng shān xià ，wàng jiàn mén rù yún jì ，wèi jí dēng 。bǐng wǔ chūn ，fù rú jiāng yīn ，bó zhōu shān lù ，rù wú gǔ ，bǎng rén guǐ yún ：“jù jiàn mén èr shí lǐ ?！眗éng wèi jí dēng 。

　　rén zǐ zhèng yuè bā rì ，xié zhāng zǐ shǎo yì 、yè shēng zhōng lǐ wǎng yóu ，xiǔ táo shì 。míng chén ，tiān yù yǔ ，kè wú yì wǎng ，yú yǐ zhì qióng jī ，bú néng zǔ 。zì chéng běi yán yuán liù qī lǐ ，rù pò shān sì ，táng cháng jiàn yǒng shī chù ，jīn tán míng kōng xīn ，qǔ shī zhōng yì yě 。suí cóng pò lóng jiàn ér shàng ，shān mò nù chè ，zhě shí zòng héng ，shén wù zhǎo jiǎo hén ，shí yǐn shí lù 。xiàng chuán lóng yǔ shén dòu ，lóng bú shèng ，pò qí shān ér qù 。shuō jìn huāng huò ，rán yǒu jì xiàng ，sì kě xìn 。háng sì wǔ lǐ ，céng shé ér dù ，yuè luán lǐng ，jī dēng dào ，suí zhì jiāo jí 。yǒu tǔ pī wěi léi ，yí gǔ shí zhǒng ，rán wú bēi jié zhì shuí mǒu 。shēng wàng hǎi dūn ，dōng xiàng níng dì 。shì shí yún guāng àn shèn ，mí màn yī sè ，mò biàn yíng hǎi 。qǐng zhī ，yǔ zhì ，shān yǒu gǔ sì kě zhù zú ，dé shǎo xiū qì 。yǔ xiē ，qǔ jìng ér nán ，yì lù qí jìng ：yín è mó tiān ，zhǎn jué zhōng duàn ，liǎng yá xiàng qiàn ，rú guān sī pī ，rú rèn sī lì ，shì wéi jiàn mén 。yǐ jiàn zhōu 、dà jiàn 、xiǎo jiàn nǐ zhī ，xiāo qí xíng yě 。cè zú yán ，bú rěn shě qù 。yù shān sēng ，gèng wèn míng shèng chù 。sēng zhǐ nán wéi tài gōng shí shì ；nán ér xī wéi zhāo zhēn gōng ，wéi dú shū tái ；xī běi wéi fú shuǐ yán ，shuǐ xià bēn rú hóng ，tuí fēng nì shī ，dǎo yuè ér shàng ，shàng fú shù shí zhàng ，yòu xī yǒu sān yǎo shí 、shí chéng 、shí mén ，shān hòu yǒu shí dòng tōng hǎi ，shí qián hǎi wù ，rén mò néng míng 。yú shí qí yán ，yù wèn dào wǎng yóu ，ér yún zhī fēi fú fú ，fēng zhī lái liè liè ，shí yǔ piāo sǎ ，zhān yī shī qiú ，ér yú yǔ kè nán zàn liú yǐ 。shǎo jì ，zì shān zhī miàn xià ，kùn bèi ér guī 。zì shì chūn yīn lián xún ，bú néng gèng yóu 。

　　yī xī ！yú shān jìn zài bǎi lǐ ，liǎng jīng qí xià ，wéi jiàn yóu jī 。jīn zhī qí dì yǐ ，yòu shāo shí miàn mù ，ér yōu suì yǎo tiǎo ，jù wèi tàn lì 。xīn shèn yàng yàng 。rán tiān xià zhī jìng ，shè ér jí dé ，dé ér zhé jìn zhě ，shǐ yān xīn xīn ，jì yān suǒ suǒ ，yù qiú yú wèi ，ér le bú kě dé ，ér dé zhī shèn jiān ，qiě dé bàn ér zhǐ zhě ，zhuǎn shǐ rén yǒu wú qióng zhī sī yě 。wū hū ！qǐ dú xún shān yě zāi ！