逍遙游(節(jié)選)

北冥有魚，其名為鯤。鯤之大，不知其幾千里也。化而為鳥，其名為鵬。鵬之背，不知其幾千里也，怒而飛，其翼若垂天之云。是鳥也，海運則將徙于南冥。南冥者，天池也?！洱R諧》者，志怪者也?！吨C》之言曰：“鵬之徙于南冥也，水擊三千里，摶扶搖而上者九萬里，去以六月息者也?！币榜R也，塵埃也，生物之以息相吹也。天之蒼蒼，其正色邪？其遠(yuǎn)而無所至極邪？其視下也，亦若是則已矣。且夫水之積也不厚，則其負(fù)大舟也無力。覆杯水于坳堂之上，則芥為之舟；置杯焉則膠，水淺而舟大也。風(fēng)之積也不厚，則其負(fù)大翼也無力。故九萬里，則風(fēng)斯在下矣，而后乃今培風(fēng)；背負(fù)青天而莫之夭閼者，而后乃今將圖南。

蜩與學(xué)鳩笑之曰：“我決起而飛，搶榆枋而止，時則不至，而控于地而已矣，奚以之九萬里而南為？”適莽蒼者，三餐而反，腹猶果然；適百里者宿舂糧，適千里者，三月聚糧。之二蟲又何知？

小知不及大知，小年不及大年。奚以知其然也？朝菌不知晦朔，蟪蛄不知春秋，此小年也。楚之南有冥靈者，以五百歲為春，五百歲為秋。上古有大椿者，以八千歲為春，八千歲為秋。而彭祖乃今以久特聞，眾人匹之。不亦悲乎！

湯之問棘也是已：“窮發(fā)之北有冥海者，天池也。有魚焉，其廣數(shù)千里，未有知其修者，其名為鯤。有鳥焉，其名為鵬。背若泰山，翼若垂天之云。摶扶搖羊角而上者九萬里，絕云氣，負(fù)青天，然后圖南，且適南冥也。斥鴳笑之曰：‘彼且奚適也？我騰躍而上，不過數(shù)仞而下，翱翔蓬蒿之間，此亦飛之至也。而彼且奚適也？’”此小大之辯也。

故夫知效一官，行比一鄉(xiāng)，德合一君，而征一國者，其自視也亦若此矣。而宋榮子猶然笑之。且舉世而譽之而不加勸，舉世而非之而不加沮，定乎內(nèi)外之分，辯乎榮辱之境，斯已矣。彼其于世，未數(shù)數(shù)然也。雖然，猶有未樹也。夫列子御風(fēng)而行，泠然善也。旬有五日而后反。彼于致福者，未數(shù)數(shù)然也。此雖免乎行，猶有所待者也。若夫乘天地之正，而御六氣之辯，以游無窮者，彼且惡乎待哉？故曰：至人無己，神人無功，圣人無名。

běi míng yǒu yú ，qí míng wéi kūn 。kūn zhī dà ，bú zhī qí jǐ qiān lǐ yě 。huà ér wéi niǎo ，qí míng wéi péng 。péng zhī bèi ，bú zhī qí jǐ qiān lǐ yě ，nù ér fēi ，qí yì ruò chuí tiān zhī yún 。shì niǎo yě ，hǎi yùn zé jiāng xǐ yú nán míng 。nán míng zhě ，tiān chí yě ?！秖í xié 》zhě ，zhì guài zhě yě 。《xié 》zhī yán yuē ：“péng zhī xǐ yú nán míng yě ，shuǐ jī sān qiān lǐ ，tuán fú yáo ér shàng zhě jiǔ wàn lǐ ，qù yǐ liù yuè xī zhě yě ?！眣ě mǎ yě ，chén āi yě ，shēng wù zhī yǐ xī xiàng chuī yě 。tiān zhī cāng cāng ，qí zhèng sè xié ？qí yuǎn ér wú suǒ zhì jí xié ？qí shì xià yě ，yì ruò shì zé yǐ yǐ 。qiě fū shuǐ zhī jī yě bú hòu ，zé qí fù dà zhōu yě wú lì 。fù bēi shuǐ yú ào táng zhī shàng ，zé jiè wéi zhī zhōu ；zhì bēi yān zé jiāo ，shuǐ qiǎn ér zhōu dà yě 。fēng zhī jī yě bú hòu ，zé qí fù dà yì yě wú lì 。gù jiǔ wàn lǐ ，zé fēng sī zài xià yǐ ，ér hòu nǎi jīn péi fēng ；bèi fù qīng tiān ér mò zhī yāo è zhě ，ér hòu nǎi jīn jiāng tú nán 。

tiáo yǔ xué jiū xiào zhī yuē ：“wǒ jué qǐ ér fēi ，qiǎng yú fāng ér zhǐ ，shí zé bú zhì ，ér kòng yú dì ér yǐ yǐ ，xī yǐ zhī jiǔ wàn lǐ ér nán wéi ？”shì mǎng cāng zhě ，sān cān ér fǎn ，fù yóu guǒ rán ；shì bǎi lǐ zhě xiǔ chōng liáng ，shì qiān lǐ zhě ，sān yuè jù liáng 。zhī èr chóng yòu hé zhī ？

xiǎo zhī bú jí dà zhī ，xiǎo nián bú jí dà nián 。xī yǐ zhī qí rán yě ？cháo jun1 bú zhī huì shuò ，huì gū bú zhī chūn qiū ，cǐ xiǎo nián yě 。chǔ zhī nán yǒu míng líng zhě ，yǐ wǔ bǎi suì wéi chūn ，wǔ bǎi suì wéi qiū 。shàng gǔ yǒu dà chūn zhě ，yǐ bā qiān suì wéi chūn ，bā qiān suì wéi qiū 。ér péng zǔ nǎi jīn yǐ jiǔ tè wén ，zhòng rén pǐ zhī 。bú yì bēi hū ！

tāng zhī wèn jí yě shì yǐ ：“qióng fā zhī běi yǒu míng hǎi zhě ，tiān chí yě 。yǒu yú yān ，qí guǎng shù qiān lǐ ，wèi yǒu zhī qí xiū zhě ，qí míng wéi kūn 。yǒu niǎo yān ，qí míng wéi péng 。bèi ruò tài shān ，yì ruò chuí tiān zhī yún 。tuán fú yáo yáng jiǎo ér shàng zhě jiǔ wàn lǐ ，jué yún qì ，fù qīng tiān ，rán hòu tú nán ，qiě shì nán míng yě 。chì ān xiào zhī yuē ：‘bǐ qiě xī shì yě ？wǒ téng yuè ér shàng ，bú guò shù rèn ér xià ，áo xiáng péng hāo zhī jiān ，cǐ yì fēi zhī zhì yě 。ér bǐ qiě xī shì yě ？’”cǐ xiǎo dà zhī biàn yě 。

gù fū zhī xiào yī guān ，háng bǐ yī xiāng ，dé hé yī jun1 ，ér zhēng yī guó zhě ，qí zì shì yě yì ruò cǐ yǐ 。ér sòng róng zǐ yóu rán xiào zhī 。qiě jǔ shì ér yù zhī ér bú jiā quàn ，jǔ shì ér fēi zhī ér bú jiā jǔ ，dìng hū nèi wài zhī fèn ，biàn hū róng rǔ zhī jìng ，sī yǐ yǐ 。bǐ qí yú shì ，wèi shù shù rán yě 。suī rán ，yóu yǒu wèi shù yě 。fū liè zǐ yù fēng ér háng ，líng rán shàn yě 。xún yǒu wǔ rì ér hòu fǎn 。bǐ yú zhì fú zhě ，wèi shù shù rán yě 。cǐ suī miǎn hū háng ，yóu yǒu suǒ dài zhě yě 。ruò fū chéng tiān dì zhī zhèng ，ér yù liù qì zhī biàn ，yǐ yóu wú qióng zhě ，bǐ qiě è hū dài zāi ？gù yuē ：zhì rén wú jǐ ，shén rén wú gōng ，shèng rén wú míng 。