伯夷列傳

　　夫?qū)W者載籍極博。尤考信于六藝?！对姟?、《書》雖缺，然虞、夏之文可知也。堯?qū)⑦d位，讓于虞舜，舜、禹之間，岳牧咸薦，乃試之于位，典職數(shù)十年，功用既興，然后授政。示天下重器，王者大統(tǒng)，傳天下若斯之難也。而說者曰：“堯讓天下于許由，許由不受，恥之逃隱。及夏之時，有卞隨、務(wù)光者?！贝撕我苑Q焉？太史公曰：余登箕山，其上蓋有許由冢云?？鬃有蛄泄胖适ベt人，如吳太伯、伯夷之倫詳矣。余以所聞，由、光義至高，其文辭不少概見，何哉？孔子曰：“伯夷、叔齊，不念舊惡，怨是用希?！薄扒笕实萌?，又何怨乎？”余悲伯夷之意，睹軼詩可異焉。其傳曰：伯夷、叔齊，孤竹君之二子也。父欲立叔齊。及父卒，叔齊讓伯夷。伯夷曰：“父命也?！彼焯尤?。叔齊亦不肯立而逃之。國人立其中子。于是伯夷、叔齊聞西伯昌善養(yǎng)老，“盍往歸焉！”及至，西伯卒，武王載木主，號為文王，東伐紂。伯夷、叔齊叩馬而諫曰：“父死不葬，爰及干戈，可謂孝乎？以臣弒君，可謂仁乎？”左右欲兵之。太公曰：“此義人也。”扶而去之。武王已平殷亂，天下宗周，而伯夷、叔齊恥之，義不食周粟，隱于首陽山，采薇而食之。及餓且死，作歌，其辭曰：“登彼西山兮，采其薇矣。以暴易暴兮，不知其非矣。神農(nóng)、虞、夏忽焉沒兮，我安適歸矣？于嗟徂兮，命之衰矣?！彼祓I死于首陽山。由此觀之，怨邪非邪？ 或曰：“天道無親，常與善人。”若伯夷、叔齊，可謂善人者非邪？積仁潔行，如此而餓死。且七十子之徒，仲尼獨(dú)薦顏淵為好學(xué)。然回也屢空，糟糠不厭，而卒蚤夭。天之報施善人，其何如哉？盜跖日殺不辜，肝人之肉，暴戾恣睢，聚黨數(shù)千人，橫行天下，竟以壽終，是遵何德哉？此其尤大彰明較著者也。若至近世，操行不軌，專犯忌諱，而終身逸樂，富厚累世不絕?；驌竦囟钢?，時然后出言，行不由徑，非公正不發(fā)憤，而遇禍災(zāi)者，不可勝數(shù)也。余甚惑焉，倘所謂天道，是邪非邪？

　　子曰：“道不同，不相為謀?！币喔鲝钠渲疽病９试唬骸案毁F如可求，雖執(zhí)鞭之士，吾亦為之。如不可求，從吾所好。”“歲寒，然后知松柏之后凋?！迸e世混濁，清士乃見。豈以其重若彼，其輕若此哉？“君子疾沒世而名不稱焉?！辟Z子曰：“貪夫徇財，烈士徇名，夸者死權(quán)，眾庶馮生?！蓖飨嗾眨愊嗲??！霸茝凝垼L(fēng)從虎，圣人作而萬物睹?！辈摹⑹妪R雖賢，得夫子而名益彰；顏淵雖篤學(xué)，附驥尾而行益顯。巖穴之士，趨舍有時，若此類名湮滅而不稱，悲夫。閭巷之人，欲砥行立名者，非附青云之士，惡能施于后世哉！

　　fū xué zhě zǎi jí jí bó 。yóu kǎo xìn yú liù yì ?！秙hī 》、《shū 》suī quē ，rán yú 、xià zhī wén kě zhī yě 。yáo jiāng xùn wèi ，ràng yú yú shùn ，shùn 、yǔ zhī jiān ，yuè mù xián jiàn ，nǎi shì zhī yú wèi ，diǎn zhí shù shí nián ，gōng yòng jì xìng ，rán hòu shòu zhèng 。shì tiān xià zhòng qì ，wáng zhě dà tǒng ，chuán tiān xià ruò sī zhī nán yě 。ér shuō zhě yuē ：“yáo ràng tiān xià yú xǔ yóu ，xǔ yóu bú shòu ，chǐ zhī táo yǐn 。jí xià zhī shí ，yǒu biàn suí 、wù guāng zhě ?！眂ǐ hé yǐ chēng yān ？tài shǐ gōng yuē ：yú dēng jī shān ，qí shàng gài yǒu xǔ yóu zhǒng yún 。kǒng zǐ xù liè gǔ zhī rén shèng xián rén ，rú wú tài bó 、bó yí zhī lún xiáng yǐ 。yú yǐ suǒ wén ，yóu 、guāng yì zhì gāo ，qí wén cí bú shǎo gài jiàn ，hé zāi ？kǒng zǐ yuē ：“bó yí 、shū qí ，bú niàn jiù è ，yuàn shì yòng xī 。”“qiú rén dé rén ，yòu hé yuàn hū ？”yú bēi bó yí zhī yì ，dǔ yì shī kě yì yān 。qí chuán yuē ：bó yí 、shū qí ，gū zhú jun1 zhī èr zǐ yě 。fù yù lì shū qí 。jí fù zú ，shū qí ràng bó yí 。bó yí yuē ：“fù mìng yě 。”suí táo qù 。shū qí yì bú kěn lì ér táo zhī 。guó rén lì qí zhōng zǐ 。yú shì bó yí 、shū qí wén xī bó chāng shàn yǎng lǎo ，“hé wǎng guī yān ！”jí zhì ，xī bó zú ，wǔ wáng zǎi mù zhǔ ，hào wéi wén wáng ，dōng fá zhòu 。bó yí 、shū qí kòu mǎ ér jiàn yuē ：“fù sǐ bú zàng ，yuán jí gàn gē ，kě wèi xiào hū ？yǐ chén shì jun1 ，kě wèi rén hū ？”zuǒ yòu yù bīng zhī 。tài gōng yuē ：“cǐ yì rén yě 。”fú ér qù zhī 。wǔ wáng yǐ píng yīn luàn ，tiān xià zōng zhōu ，ér bó yí 、shū qí chǐ zhī ，yì bú shí zhōu sù ，yǐn yú shǒu yáng shān ，cǎi wēi ér shí zhī 。jí è qiě sǐ ，zuò gē ，qí cí yuē ：“dēng bǐ xī shān xī ，cǎi qí wēi yǐ 。yǐ bào yì bào xī ，bú zhī qí fēi yǐ 。shén nóng 、yú 、xià hū yān méi xī ，wǒ ān shì guī yǐ ？yú jiē cú xī ，mìng zhī shuāi yǐ ?！眘uí è sǐ yú shǒu yáng shān 。yóu cǐ guān zhī ，yuàn xié fēi xié ？ huò yuē ：“tiān dào wú qīn ，cháng yǔ shàn rén ?！眗uò bó yí 、shū qí ，kě wèi shàn rén zhě fēi xié ？jī rén jié háng ，rú cǐ ér è sǐ 。qiě qī shí zǐ zhī tú ，zhòng ní dú jiàn yán yuān wéi hǎo xué 。rán huí yě lǚ kōng ，zāo kāng bú yàn ，ér zú zǎo yāo 。tiān zhī bào shī shàn rén ，qí hé rú zāi ？dào zhí rì shā bú gū ，gān rén zhī ròu ，bào lì zì suī ，jù dǎng shù qiān rén ，héng háng tiān xià ，jìng yǐ shòu zhōng ，shì zūn hé dé zāi ？cǐ qí yóu dà zhāng míng jiào zhe zhě yě 。ruò zhì jìn shì ，cāo háng bú guǐ ，zhuān fàn jì huì ，ér zhōng shēn yì lè ，fù hòu lèi shì bú jué 。huò zé dì ér dǎo zhī ，shí rán hòu chū yán ，háng bú yóu jìng ，fēi gōng zhèng bú fā fèn ，ér yù huò zāi zhě ，bú kě shèng shù yě 。yú shèn huò yān ，tǎng suǒ wèi tiān dào ，shì xié fēi xié ？

　　zǐ yuē ：“dào bú tóng ，bú xiàng wéi móu ?！眣ì gè cóng qí zhì yě 。gù yuē ：“fù guì rú kě qiú ，suī zhí biān zhī shì ，wú yì wéi zhī 。rú bú kě qiú ，cóng wú suǒ hǎo ?！薄皊uì hán ，rán hòu zhī sōng bǎi zhī hòu diāo ?！眏ǔ shì hún zhuó ，qīng shì nǎi jiàn 。qǐ yǐ qí zhòng ruò bǐ ，qí qīng ruò cǐ zāi ？“jun1 zǐ jí méi shì ér míng bú chēng yān ?！眏iǎ zǐ yuē ：“tān fū xùn cái ，liè shì xùn míng ，kuā zhě sǐ quán ，zhòng shù féng shēng ?！眛óng míng xiàng zhào ，tóng lèi xiàng qiú 。“yún cóng lóng ，fēng cóng hǔ ，shèng rén zuò ér wàn wù dǔ ?！眀ó yí 、shū qí suī xián ，dé fū zǐ ér míng yì zhāng ；yán yuān suī dǔ xué ，fù jì wěi ér háng yì xiǎn 。yán xué zhī shì ，qū shě yǒu shí ，ruò cǐ lèi míng yān miè ér bú chēng ，bēi fū 。lǘ xiàng zhī rén ，yù dǐ háng lì míng zhě ，fēi fù qīng yún zhī shì ，è néng shī yú hòu shì zāi ！