祭鱷魚文

　　維年月日，潮州刺史韓愈使軍事衙推秦濟(jì)，以羊一、豬一，投惡溪之潭水，以與鱷魚食，而告之曰：

　　昔先王既有天下，列山澤，罔繩擉刃，以除蟲蛇惡物為民害者，驅(qū)而出之四海之外。及后王德薄，不能遠(yuǎn)有，則江漢之間，尚皆棄之以與蠻、夷、楚、越；況潮嶺海之間，去京師萬里哉！鱷魚之涵淹卵育于此，亦固其所。今天子嗣唐位，神圣慈武，四海之外，六合之內(nèi)，皆撫而有之；況禹跡所揜，揚(yáng)州之近地，刺史、縣令之所治，出貢賦以供天地宗廟百神之祀之壤者哉？鱷魚其不可與刺史雜處此土也。

　　刺史受天子命，守此土，治此民，而鱷魚睅然不安溪潭，據(jù)處食民畜、熊、豕、鹿、獐，以肥其身，以種其子孫；與刺史亢拒，爭為長雄；刺史雖駑弱，亦安肯為鱷魚低首下心，伈伈睍睍，為民吏羞，以偷活于此邪！且承天子命以來為吏，固其勢不得不與鱷魚辨。

　　鱷魚有知，其聽刺史言：潮之州，大海在其南，鯨、鵬之大，蝦、蟹之細(xì)，無不歸容，以生以食，鱷魚朝發(fā)而夕至也。今與鱷魚約：盡三日，其率丑類南徙于海，以避天子之命吏；三日不能，至五日；五日不能，至七日；七日不能，是終不肯徙也。是不有刺史、聽從其言也；不然，則是鱷魚冥頑不靈，刺史雖有言，不聞不知也。夫傲天子之命吏，不聽其言，不徙以避之，與冥頑不靈而為民物害者，皆可殺。刺史則選材技吏民，操強(qiáng)弓毒矢，以與鱷魚從事，必盡殺乃止。其無悔！

　　wéi nián yuè rì ，cháo zhōu cì shǐ hán yù shǐ jun1 shì yá tuī qín jì ，yǐ yáng yī 、zhū yī ，tóu è xī zhī tán shuǐ ，yǐ yǔ è yú shí ，ér gào zhī yuē ：

　　xī xiān wáng jì yǒu tiān xià ，liè shān zé ，wǎng shéng chuò rèn ，yǐ chú chóng shé è wù wéi mín hài zhě ，qū ér chū zhī sì hǎi zhī wài 。jí hòu wáng dé báo ，bú néng yuǎn yǒu ，zé jiāng hàn zhī jiān ，shàng jiē qì zhī yǐ yǔ mán 、yí 、chǔ 、yuè ；kuàng cháo lǐng hǎi zhī jiān ，qù jīng shī wàn lǐ zāi ！è yú zhī hán yān luǎn yù yú cǐ ，yì gù qí suǒ 。jīn tiān zǐ sì táng wèi ，shén shèng cí wǔ ，sì hǎi zhī wài ，liù hé zhī nèi ，jiē fǔ ér yǒu zhī ；kuàng yǔ jì suǒ yǎn ，yáng zhōu zhī jìn dì ，cì shǐ 、xiàn lìng zhī suǒ zhì ，chū gòng fù yǐ gòng tiān dì zōng miào bǎi shén zhī sì zhī rǎng zhě zāi ？è yú qí bú kě yǔ cì shǐ zá chù cǐ tǔ yě 。

　　cì shǐ shòu tiān zǐ mìng ，shǒu cǐ tǔ ，zhì cǐ mín ，ér è yú hàn rán bú ān xī tán ，jù chù shí mín chù 、xióng 、shǐ 、lù 、zhāng ，yǐ féi qí shēn ，yǐ zhǒng qí zǐ sūn ；yǔ cì shǐ kàng jù ，zhēng wéi zhǎng xióng ；cì shǐ suī nú ruò ，yì ān kěn wéi è yú dī shǒu xià xīn ，lǐn lǐn xiàn xiàn ，wéi mín lì xiū ，yǐ tōu huó yú cǐ xié ！qiě chéng tiān zǐ mìng yǐ lái wéi lì ，gù qí shì bú dé bú yǔ è yú biàn 。

　　è yú yǒu zhī ，qí tīng cì shǐ yán ：cháo zhī zhōu ，dà hǎi zài qí nán ，jīng 、péng zhī dà ，xiā 、xiè zhī xì ，wú bú guī róng ，yǐ shēng yǐ shí ，è yú cháo fā ér xī zhì yě 。jīn yǔ è yú yuē ：jìn sān rì ，qí lǜ chǒu lèi nán xǐ yú hǎi ，yǐ bì tiān zǐ zhī mìng lì ；sān rì bú néng ，zhì wǔ rì ；wǔ rì bú néng ，zhì qī rì ；qī rì bú néng ，shì zhōng bú kěn xǐ yě 。shì bú yǒu cì shǐ 、tīng cóng qí yán yě ；bú rán ，zé shì è yú míng wán bú líng ，cì shǐ suī yǒu yán ，bú wén bú zhī yě 。fū ào tiān zǐ zhī mìng lì ，bú tīng qí yán ，bú xǐ yǐ bì zhī ，yǔ míng wán bú líng ér wéi mín wù hài zhě ，jiē kě shā 。cì shǐ zé xuǎn cái jì lì mín ，cāo qiáng gōng dú shǐ ，yǐ yǔ è yú cóng shì ，bì jìn shā nǎi zhǐ 。qí wú huǐ ！