稼說送張琥（博觀而約取，厚積而薄發(fā)）

曷(盍)嘗觀于富人之稼乎？其田美而多，其食足而有余。其田美而多，則可以更休，而地力得全；其食足而有余，則種之常不后時(shí)，而斂之常及其熟。故富人之稼常美，少秕而多實(shí)，久藏而不腐。

今吾十口之家，而共百畝之田。寸寸而取之，日夜以望之，鋤、铚 、耰、艾，相尋于其上者如魚鱗，而地力竭矣。種之常不及時(shí)，而斂之常不待其熟。此豈能復(fù)有美稼哉？

古之人，其才非有以大過今之人也。平居所以自養(yǎng)而不敢輕用，以待其成者，閔閔焉，如嬰兒之望之長(zhǎng)也。弱者養(yǎng)之，以至于剛；虛者養(yǎng)之，以至于充。三十而后仕，五十而后爵。信于久屈之中，而用于至足之后；流于既溢之余，而發(fā)于持滿之末。此古之人所以大過人，而今之君子所以不及也。

吾少也有志于學(xué)，不幸而早得與吾子同年，吾子之得，亦不可謂不早也。吾今雖欲自以為不足，而眾已妄推之矣。嗚呼!吾子其去此，而務(wù)學(xué)也哉!博觀而約取，厚積而薄發(fā)，吾告子止于此矣。

子歸過京師而問焉，有曰轍、子由者，吾弟也，其亦以是語(yǔ)之。

hé (hé )cháng guān yú fù rén zhī jià hū ？qí tián měi ér duō ，qí shí zú ér yǒu yú 。qí tián měi ér duō ，zé kě yǐ gèng xiū ，ér dì lì dé quán ；qí shí zú ér yǒu yú ，zé zhǒng zhī cháng bú hòu shí ，ér liǎn zhī cháng jí qí shú 。gù fù rén zhī jià cháng měi ，shǎo bǐ ér duō shí ，jiǔ cáng ér bú fǔ 。

jīn wú shí kǒu zhī jiā ，ér gòng bǎi mǔ zhī tián 。cùn cùn ér qǔ zhī ，rì yè yǐ wàng zhī ，chú 、zhì 、yōu 、ài ，xiàng xún yú qí shàng zhě rú yú lín ，ér dì lì jié yǐ 。zhǒng zhī cháng bú jí shí ，ér liǎn zhī cháng bú dài qí shú 。cǐ qǐ néng fù yǒu měi jià zāi ？

gǔ zhī rén ，qí cái fēi yǒu yǐ dà guò jīn zhī rén yě 。píng jū suǒ yǐ zì yǎng ér bú gǎn qīng yòng ，yǐ dài qí chéng zhě ，mǐn mǐn yān ，rú yīng ér zhī wàng zhī zhǎng yě 。ruò zhě yǎng zhī ，yǐ zhì yú gāng ；xū zhě yǎng zhī ，yǐ zhì yú chōng 。sān shí ér hòu shì ，wǔ shí ér hòu jué 。xìn yú jiǔ qū zhī zhōng ，ér yòng yú zhì zú zhī hòu ；liú yú jì yì zhī yú ，ér fā yú chí mǎn zhī mò 。cǐ gǔ zhī rén suǒ yǐ dà guò rén ，ér jīn zhī jun1 zǐ suǒ yǐ bú jí yě 。

wú shǎo yě yǒu zhì yú xué ，bú xìng ér zǎo dé yǔ wú zǐ tóng nián ，wú zǐ zhī dé ，yì bú kě wèi bú zǎo yě 。wú jīn suī yù zì yǐ wéi bú zú ，ér zhòng yǐ wàng tuī zhī yǐ 。wū hū !wú zǐ qí qù cǐ ，ér wù xué yě zāi !bó guān ér yuē qǔ ，hòu jī ér báo fā ，wú gào zǐ zhǐ yú cǐ yǐ 。

zǐ guī guò jīng shī ér wèn yān ，yǒu yuē zhé 、zǐ yóu zhě ，wú dì yě ，qí yì yǐ shì yǔ zhī 。