歸去來兮辭·并序

余家貧，耕植不足以自給。幼稚盈室，瓶無儲粟，生生所資，未見其術(shù)。親故多勸余為長吏，脫然有懷，求之靡途。會有四方之事，諸侯以惠愛為德，家叔以余貧苦，遂見用于小邑。于時風(fēng)波未靜，心憚遠(yuǎn)役，彭澤去家百里，公田之利，足以為酒。故便求之。及少日，眷然有歸歟之情。何則？質(zhì)性自然，非矯厲所得。饑凍雖切，違己交病。嘗從人事，皆口腹自役。于是悵然慷慨，深愧平生之志。猶望一稔，當(dāng)斂裳宵逝。尋程氏妹喪于武昌，情在駿奔，自免去職。仲秋至冬，在官八十余日。因事順心，命篇曰《歸去來兮》。乙巳歲十一月也。

歸去來兮，田園將蕪胡不歸？既自以心為形役，奚惆悵而獨悲？悟已往之不諫，知來者之可追。實迷途其未遠(yuǎn)，覺今是而昨非。舟遙遙以輕飏，風(fēng)飄飄而吹衣。問征夫以前路，恨晨光之熹微。
乃瞻衡宇，載欣載奔。僮仆歡迎，稚子候門。三徑就荒，松菊猶存。攜幼入室，有酒盈樽。引壺觴以自酌，眄庭柯以怡顏。倚南窗以寄傲，審容膝之易安。園日涉以成趣，門雖設(shè)而常關(guān)。策扶老以流憩，時矯首而遐觀。云無心以出岫，鳥倦飛而知還。景翳翳以將入，撫孤松而盤桓。
歸去來兮，請息交以絕游。世與我而相違，復(fù)駕言兮焉求？悅親戚之情話，樂琴書以消憂。農(nóng)人告余以春及，將有事于西疇?；蛎碥?，或棹孤舟。既窈窕以尋壑，亦崎嶇而經(jīng)丘。木欣欣以向榮，泉涓涓而始流。善萬物之得時，感吾生之行休。
已矣乎！寓形宇內(nèi)復(fù)幾時？曷不委心任去留？胡為乎遑遑欲何之？富貴非吾愿，帝鄉(xiāng)不可期。懷良辰以孤往，或植杖而耘耔。登東皋以舒嘯，臨清流而賦詩。聊乘化以歸盡，樂夫天命復(fù)奚疑！

yú jiā pín ，gēng zhí bú zú yǐ zì gěi 。yòu zhì yíng shì ，píng wú chǔ sù ，shēng shēng suǒ zī ，wèi jiàn qí shù 。qīn gù duō quàn yú wéi zhǎng lì ，tuō rán yǒu huái ，qiú zhī mí tú 。huì yǒu sì fāng zhī shì ，zhū hóu yǐ huì ài wéi dé ，jiā shū yǐ yú pín kǔ ，suí jiàn yòng yú xiǎo yì 。yú shí fēng bō wèi jìng ，xīn dàn yuǎn yì ，péng zé qù jiā bǎi lǐ ，gōng tián zhī lì ，zú yǐ wéi jiǔ 。gù biàn qiú zhī 。jí shǎo rì ，juàn rán yǒu guī yú zhī qíng 。hé zé ？zhì xìng zì rán ，fēi jiǎo lì suǒ dé 。jī dòng suī qiē ，wéi jǐ jiāo bìng 。cháng cóng rén shì ，jiē kǒu fù zì yì 。yú shì chàng rán kāng kǎi ，shēn kuì píng shēng zhī zhì 。yóu wàng yī rěn ，dāng liǎn shang xiāo shì 。xún chéng shì mèi sàng yú wǔ chāng ，qíng zài jun4 bēn ，zì miǎn qù zhí 。zhòng qiū zhì dōng ，zài guān bā shí yú rì 。yīn shì shùn xīn ，mìng piān yuē 《guī qù lái xī 》。yǐ sì suì shí yī yuè yě 。

guī qù lái xī ，tián yuán jiāng wú hú bú guī ？jì zì yǐ xīn wéi xíng yì ，xī chóu chàng ér dú bēi ？wù yǐ wǎng zhī bú jiàn ，zhī lái zhě zhī kě zhuī 。shí mí tú qí wèi yuǎn ，jiào jīn shì ér zuó fēi 。zhōu yáo yáo yǐ qīng yáng ，fēng piāo piāo ér chuī yī 。wèn zhēng fū yǐ qián lù ，hèn chén guāng zhī xī wēi 。
nǎi zhān héng yǔ ，zǎi xīn zǎi bēn 。tóng pú huān yíng ，zhì zǐ hòu mén 。sān jìng jiù huāng ，sōng jú yóu cún 。xié yòu rù shì ，yǒu jiǔ yíng zūn 。yǐn hú shāng yǐ zì zhuó ，miǎn tíng kē yǐ yí yán 。yǐ nán chuāng yǐ jì ào ，shěn róng xī zhī yì ān 。yuán rì shè yǐ chéng qù ，mén suī shè ér cháng guān 。cè fú lǎo yǐ liú qì ，shí jiǎo shǒu ér xiá guān 。yún wú xīn yǐ chū xiù ，niǎo juàn fēi ér zhī hái 。jǐng yì yì yǐ jiāng rù ，fǔ gū sōng ér pán huán 。
guī qù lái xī ，qǐng xī jiāo yǐ jué yóu 。shì yǔ wǒ ér xiàng wéi ，fù jià yán xī yān qiú ？yuè qīn qī zhī qíng huà ，lè qín shū yǐ xiāo yōu 。nóng rén gào yú yǐ chūn jí ，jiāng yǒu shì yú xī chóu 。huò mìng jīn chē ，huò zhào gū zhōu 。jì yǎo tiǎo yǐ xún hè ，yì qí qū ér jīng qiū 。mù xīn xīn yǐ xiàng róng ，quán juān juān ér shǐ liú 。shàn wàn wù zhī dé shí ，gǎn wú shēng zhī háng xiū 。
yǐ yǐ hū ！yù xíng yǔ nèi fù jǐ shí ？hé bú wěi xīn rèn qù liú ？hú wéi hū huáng huáng yù hé zhī ？fù guì fēi wú yuàn ，dì xiāng bú kě qī 。huái liáng chén yǐ gū wǎng ，huò zhí zhàng ér yún zǐ 。dēng dōng gāo yǐ shū xiào ，lín qīng liú ér fù shī 。liáo chéng huà yǐ guī jìn ，lè fū tiān mìng fù xī yí ！